DOŚWIADCZENIA Z FIZYKI

Doświadczenia z fizyki w ramach innowacji pedagogicznej: "Początkiem wszechrzeczy jest woda". Woda jest najczęściej występującym, najlepiej znanym i jednocześnie najbardziej tajemniczym płynem we Wszechświecie. Jej właściwości znacznie różnią się od właściwości innych substancji o podobnej budowie. Dlatego woda w temperaturze pokojowej jest cieczą, co warunkuje właściwe funkcjonowanie organizmów żywych. Jakim właściwościom wody zawdzięczamy jej powszechną obecność w naszym życiu? Na te pytania próbują odpowiedzieć uczniowie biorący udział w innowacji pedagogicznej: " Początkiem wszechrzeczy jest woda". Uczniowie w ramach zajęć przeprowadzili doświadczenia fizyczne wykorzystując do tego wodę i jej właściwości - polarność budowy cząsteczek. Zazwyczaj jest tak, że w ciele stałym drobiny znajdują się bliżej siebie niż w cieczy i substancja w stanie stałym ma większą gęstość niż w stanie ciekłym. W przypadku wody cząsteczki w fazie stałej tworzą struktury, które pozostawiają dużo wolnej przestrzeni, przez co odległości między cząsteczkami są większe w lodzie niż w wodzie. Z tego powodu lód ma mniejszą gęstość niż woda ciekła. Niska w stosunku do gęstości ciekłej wody, gęstość lodu ma bardzo ważne znaczenie dla istnienia życia wodnego na Ziemi. Gdy posypiemy solą lód, na jego powierzchni zamarza woda, gdyż woda z solą ma większą gęstość i dzięki temu nitka przymarzała do kostki lodu. To właśnie było do sprawdzenia w pierwszym doświadczeniu. Drugie doświadczenie dotyczyło napięcia powierzchniowego wody. Dlaczego nartnik może ślizgać się po powierzchni wody i nie tonie? Gdy wzajemnie oddziałują na siebie cząsteczki wody to siły działające między nimi nazywane są siłami spójności (kohezji). Gdy cząsteczka znajduje się na powierzchni cieczy, tedy na cząsteczkę działają siły spójności pochodzące od cząsteczek znajdujących się we wnętrzu cieczy. Warstewkę cieczy o tej właściwości nazywamy błoną powierzchniową. Wzajemne relacje między siłami przylegania i spójności prowadzą do wielu interesujących zjawisk. Jednym z nich jest powstawanie menisku. To cel drugiego doświadczenia - otrzymanie menisku wklęsłego i wypukłego w szklance. Rezultaty pracy uczniów klas 6 i 7 możecie ocenić sami.

Agnieszka Suszczyk